ЁЯЗоЁЯЗ│ рднрд╛рд░рдд рдХреЗ рдмрд╛рдБрдз рдФрд░ рдЬрд▓рдкреНрд░рдкрд╛рдд (IndiaтАЩs Dams and Waterfalls) тАУ тАЬрдКрд░реНрдЬрд╛, рдЬреАрд╡рди рдФрд░ рдкреНрд░рдХреГрддрд┐ рдХреА рдзрд╛рд░рд╛ тЪбЁЯПЮя╕ПтАЭ
ЁЯСЙ
рд╢реБрд░реБрдЖрдд:
рднрд╛рд░рдд рдХреА рдирджрд┐рдпрд╛рдБ рдХреЗрд╡рд▓ рдЬрд▓ рдХрд╛ рд╕реНрд░реЛрдд рдирд╣реАрдВ рд╣реИрдВ тАФ рдпреЗ рд╣рдорд╛рд░реА рд╕рднреНрдпрддрд╛, рдХреГрд╖рд┐, рдФрд░ рдКрд░реНрдЬрд╛ рдХреА рдЖрддреНрдорд╛ рд╣реИрдВред
рдЬрдм рдордиреБрд╖реНрдп рдиреЗ рдЬрд▓ рдХреЛ рд░реЛрдХрд╛, рддреЛ рдмрд╛рдБрдз рдмрдиреЗ; рдЬрдм рдЬрд▓ рдиреЗ рдкрд╣рд╛рдбрд╝реЛрдВ рдХреЛ рддреЛрдбрд╝рд╛, рддреЛ рдЬрд▓рдкреНрд░рдкрд╛рдд рдЬрдиреНрдореЗ!
рдЗрди рджреЛрдиреЛрдВ рдиреЗ рдорд┐рд▓рдХрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╢рдХреНрддрд┐, рд╕рдореГрджреНрдзрд┐ рдФрд░ рд╕реБрдВрджрд░рддрд╛ рджреА рд╣реИред ЁЯМКЁЯТз
1я╕ПтГг рдмрд╣реБрдЙрджреНрджреЗрд╢реАрдп рдкрд░рд┐рдпреЛрдЬрдирд╛рдПрдБ (Multipurpose River Valley Projects) тЪЩя╕П
- ЁЯФ╣ рдЙрддреНрдкрддреНрддрд┐ / рдкреГрд╖реНрдарднреВрдорд┐:
- рд╕реНрд╡рддрдВрддреНрд░рддрд╛ рдХреЗ рдмрд╛рдж рднрд╛рд░рдд рдиреЗ "рдирдП рдордВрджрд┐рд░" рдХреЗ рд░реВрдк рдореЗрдВ рдмрд╛рдБрдзреЛрдВ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рдпрд╛ред
- рдЗрдирдХрд╛ рдЙрджреНрджреЗрд╢реНрдп рдерд╛ тАФ рдмрд╛рдврд╝ рдирд┐рдпрдВрддреНрд░рдг, рд╕рд┐рдВрдЪрд╛рдИ, рд╡рд┐рджреНрдпреБрдд рдЙрддреНрдкрд╛рджрди, рдкрд░рд┐рд╡рд╣рди, рдФрд░ рдкрд░реНрдпрдЯрдиред
- ЁЯУН рдореБрдЦреНрдп рдкрд░рд┐рдпреЛрдЬрдирд╛рдПрдБ:
- рджрдореЛрджрд░ рдШрд╛рдЯреА рдкрд░рд┐рдпреЛрдЬрдирд╛ (1948) тАУ рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдирджреА рдШрд╛рдЯреА рдкрд░рд┐рдпреЛрдЬрдирд╛, рдЕрдореЗрд░рд┐рдХреА Tennessee Valley Project рдкрд░ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рддред
- рдкреНрд░рдореБрдЦ рдмрд╛рдБрдз: рдореИрдерди, рддрд┐рд▓реИрдпрд╛, рдкрдВрдЪреЗрдд, рдХреЛрдирд╛рд░ (рдЭрд╛рд░рдЦрдВрдб)ред
- рднрд╛рдЦрдбрд╝рд╛ рдирд╛рдВрдЧрд▓ рдкрд░рд┐рдпреЛрдЬрдирд╛ тАУ рд╕рддрд▓рдЬ рдирджреА рдкрд░; рднрд╛рдЦрдбрд╝рд╛ рдмрд╛рдБрдз (рд╣рд┐рдорд╛рдЪрд▓) рдФрд░ рдирд╛рдВрдЧрд▓ рдмрд╛рдБрдз (рдкрдВрдЬрд╛рдм)ред
- рднрд╛рдЦрдбрд╝рд╛ рдмрд╛рдБрдз рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рдмрд╕реЗ рдКрдБрдЪрд╛ рдЧреНрд░реИрд╡рд┐рдЯреА рдмрд╛рдБрдз рд╣реИред
- рд╡реНрдпрд╛рд╕ рдирджреА рдкрд░рд┐рдпреЛрдЬрдирд╛ тАУ рд╣рд░рд┐рдХреЗ рдмрд╛рдБрдз, рдЬрд╣рд╛рдБ рд╕рддрд▓рдЬ рдФрд░ рд╡реНрдпрд╛рд╕ рдирджрд┐рдпрд╛рдБ рдорд┐рд▓рддреА рд╣реИрдВред
рдЗрди рдкрд░рд┐рдпреЛрдЬрдирд╛рдУрдВ рдиреЗ рдЬрд▓ рдкреНрд░рдмрдВрдзрди, рдХреГрд╖рд┐ рдЙрддреНрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдФрд░ рдФрджреНрдпреЛрдЧрд┐рдХ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХреА рд░реАрдврд╝ рдмрдирд╛рдИред
2я╕ПтГг рдкреНрд░рдореБрдЦ рдмрд╛рдБрдз (Major Dams of India) ЁЯПЧя╕П
ЁЯМД (A) рдЯрд┐рд╣рд░реА рдмрд╛рдБрдз (Tehri Dam)
- ЁЯФ╣ рд╕реНрдерд╛рди: рдЙрддреНрддрд░рд╛рдЦрдВрдб
- ЁЯФ╣ рдирджреА: рднрд╛рдЧреАрд░рдереА
- ЁЯФ╣ рдКрдБрдЪрд╛рдИ: 261 рдореАрдЯрд░ тАУ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рдмрд╕реЗ рдКрдБрдЪрд╛ рдмрд╛рдБрдзред
тнРя╕П
Why Important?
рдЙрддреНрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЬрд▓рд╡рд┐рджреНрдпреБрдд рдФрд░ рдкреЗрдпрдЬрд▓ рдЖрдкреВрд░реНрддрд┐ рдХрд╛ рдкреНрд░рдореБрдЦ рд╕реНрд░реЛрддред
ЁЯМК (B) рд╣реАрд░рд╛рдХреБрдВрдб рдмрд╛рдБрдз (Hirakud Dam)
- ЁЯФ╣ рд╕реНрдерд╛рди: рдУрдбрд┐рд╢рд╛
- ЁЯФ╣ рдирджреА: рдорд╣рд╛рдирджреА
- ЁЯФ╣ рд▓рдВрдмрд╛рдИ: 4.8 рдХрд┐рдореА (рдореБрдЦреНрдп рдмрд╛рдБрдз) / 25 рдХрд┐рдореА (рдХреБрд▓ рд╡рд┐рд╕реНрддрд╛рд░) тАУ рджреБрдирд┐рдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдмрд╕реЗ рд▓рдВрдмрд╛ рдмрд╛рдБрдзред
тнРя╕П
Why Important?
рдУрдбрд┐рд╢рд╛ рдореЗрдВ рдмрд╛рдврд╝ рдирд┐рдпрдВрддреНрд░рдг рдФрд░ рд╕рд┐рдВрдЪрд╛рдИ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдРрддрд┐рд╣рд╛рд╕рд┐рдХ рдкрд░рд┐рдпреЛрдЬрдирд╛ред
ЁЯПЮя╕П (C) рд░рд┐рд╣рдВрдж рдмрд╛рдБрдз (Rihand Dam)
- ЁЯФ╣ рд╕реНрдерд╛рди: рдЙрддреНрддрд░ рдкреНрд░рджреЗрд╢
- ЁЯФ╣ рдирджреА: рд░рд┐рд╣рдВрдж
- ЁЯФ╣ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рддрд╛: рдЗрд╕рд╕реЗ рдмрдирд╛ рдХреГрддреНрд░рд┐рдо рдЭреАрд▓ тАУ рдЧреЛрд╡рд┐рдВрдж рдмрд▓реНрд▓рдн рдкрдВрдд рд╕рд╛рдЧрд░, рднрд╛рд░рдд рдХреА рд╕рдмрд╕реЗ рдмрдбрд╝реА рдЭреАрд▓ред
тнРя╕П
Why Important?
рдЙрддреНрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреА рдерд░реНрдорд▓ рд╡рд┐рджреНрдпреБрдд рдкрд░рд┐рдпреЛрдЬрдирд╛рдУрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдЬрд▓ рд╕реНрд░реЛрддред
ЁЯМЕ (D) рдлрд░рдХреНрдХрд╛ рдмрд╛рдБрдз (Farakka Barrage)
- ЁЯФ╣ рд╕реНрдерд╛рди: рдкрд╢реНрдЪрд┐рдо рдмрдВрдЧрд╛рд▓
- ЁЯФ╣ рдирджреА: рдЧрдВрдЧрд╛
- ЁЯФ╣ рдЙрджреНрджреЗрд╢реНрдп: рд╣реБрдЧрд▓реА рдирджреА рдореЗрдВ рдЬрд▓ рдЖрдкреВрд░реНрддрд┐ рдмрдирд╛рдП рд░рдЦрдирд╛ред
тнРя╕П
Why Important?
рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдмрдВрджрд░рдЧрд╛рд╣ рдХреА рдХрд╛рд░реНрдпрдХреНрд╖рдорддрд╛ рдмрдирд╛рдП рд░рдЦрдиреЗ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХред
3я╕ПтГг рд░рд╛рдЬреНрдпрд╡рд╛рд░ рдкреНрд░рдореБрдЦ рдмрд╛рдБрдз (State-wise Dams) ЁЯЧ║я╕П
| рд░рд╛рдЬреНрдп | рдкреНрд░рдореБрдЦ рдмрд╛рдБрдз | рдирджреА |
|--------|--------------|------|
| рдЬрдореНрдореВ-рдХрд╢реНрдореАрд░ | рджреБрд▓рд╣рд╕реНрддреА, рд╕рд▓рд╛рд▓, рдмрдЧрд▓рд┐рд╣рд╛рд░ | рдЪрд┐рдирд╛рдм |
| рдЬрдореНрдореВ-рдХрд╢реНрдореАрд░ | рдХрд┐рд╢рди рдЧрдВрдЧрд╛, рддреБрд▓рдмрд▓, рдЙрд░реА | рдЭреЗрд▓рдо |
| рд╣рд┐рдорд╛рдЪрд▓ рдкреНрд░рджреЗрд╢ | рдкреЛрдВрдЧ, рдЪрдореЗрд░рд╛ | рд╡реНрдпрд╛рд╕, рд░рд╛рд╡реА |
| рдЧреБрдЬрд░рд╛рдд | рд╕рд░рджрд╛рд░ рд╕рд░реЛрд╡рд░, рдЙрдХрд╛рдИ, рдХрд╛рдХрд░рд╛рдкрд╛рд░ | рдирд░реНрдорджрд╛, рддрд╛рдкреА |
| рдордзреНрдп рдкреНрд░рджреЗрд╢ | рдУрдВрдХрд╛рд░реЗрд╢реНрд╡рд░, рдЗрдВрджрд┐рд░рд╛ рд╕рд╛рдЧрд░, рдмрдирд╕рд╛рдЧрд░ | рдирд░реНрдорджрд╛, рд╕реЛрди |
| рд░рд╛рдЬрд╕реНрдерд╛рди | рдЧрд╛рдВрдзреА рд╕рд╛рдЧрд░, рд░рд╛рдгрд╛ рдкреНрд░рддрд╛рдк рд╕рд╛рдЧрд░, рдЬрд╡рд╛рд╣рд░ рд╕рд╛рдЧрд░ | рдЪрдВрдмрд▓ |
| рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░ | рдЬрдпрдХрд╡рд╛рдбрд╝реА, рдХреЛрдпрдирд╛ | рдЧреЛрджрд╛рд╡рд░реА, рдХреЛрдпрдирд╛ |
| рдХрд░реНрдирд╛рдЯрдХ | рд▓рд┐рдВрдЧрд╛рдирдордХреНрдХреА, рдЖрд▓рдордЯреНрдЯреА | рд╢рд░рд╛рд╡рддреА, рдХрд╛рд╡реЗрд░реА |
| рдХреЗрд░рд▓ | рдореБрд▓реНрд▓рд╛рдкреЗрд░рд┐рдпрд╛рд░, рдЗрдбреБрдХреНрдХреА | рдкреЗрд░рд┐рдпрд╛рд░ |
| рддреЗрд▓рдВрдЧрд╛рдирд╛ | рдкреЛрдЪрдордкрдж (рд╢реНрд░реАрд░рд╛рдо рд╕рд╛рдЧрд░) | рдЧреЛрджрд╛рд╡рд░реА |
| рдЖрдВрдзреНрд░ рдкреНрд░рджреЗрд╢ | рд╢реНрд░реАрд╢реИрд▓рдо, рдирд╛рдЧрд╛рд░реНрдЬреБрди рд╕рд╛рдЧрд░ | рдХреГрд╖реНрдгрд╛ |
| рддрдорд┐рд▓рдирд╛рдбреБ | рдореЗрдЯреНрдЯреВрд░ | рдХрд╛рд╡реЗрд░реА |
тнРя╕П
Why Important?
рдпреЗ рдмрд╛рдБрдз
рд░рд╛рдЬреНрдпрд╡рд╛рд░ рдЬрд▓ рд╕рдВрд╕рд╛рдзрди рд╕рдВрддреБрд▓рди рдФрд░
рдКрд░реНрдЬрд╛ рд╕реБрд░рдХреНрд╖рд╛ рд╕реБрдирд┐рд╢реНрдЪрд┐рдд рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВред
4я╕ПтГг рднрд╛рд░рдд рдХреЗ рдкреНрд░рдореБрдЦ рдЬрд▓рдкреНрд░рдкрд╛рдд (Waterfalls of India) ЁЯТж
- ЁЯМД рдХреБрдВрдЪрд┐рдХрд▓ рдЬрд▓рдкреНрд░рдкрд╛рдд (Kunchikal Falls) тАУ рдХрд░реНрдирд╛рдЯрдХ, рд╡рд░рд╛рд╣реА рдирджреА рдкрд░; рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рдмрд╕реЗ рдКрдБрдЪрд╛ рдЬрд▓рдкреНрд░рдкрд╛рддред
- ЁЯМК рдЬреЛрдЧ рдЬрд▓рдкреНрд░рдкрд╛рдд (Jog Falls) тАУ рдХрд░реНрдирд╛рдЯрдХ, рд╢рд░рд╛рд╡рддреА рдирджреА рдкрд░; рджреВрд╕рд░рд╛ рд╕рдмрд╕реЗ рдКрдБрдЪрд╛ рдЬрд▓рдкреНрд░рдкрд╛рддред
- ЁЯМИ рдЪрд┐рддреНрд░рдХреЛрдЯ рдЬрд▓рдкреНрд░рдкрд╛рдд (Chitrakote Falls) тАУ рдЫрддреНрддреАрд╕рдЧрдврд╝; тАЬрднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдирд┐рдпрд╛рдЧреНрд░рд╛ (Niagara of India)тАЭред
рдЕрдиреНрдп рдкреНрд░рд╕рд┐рджреНрдз рдЬрд▓рдкреНрд░рдкрд╛рдд:
- рд╢рд┐рд╡рд╕рдореБрджреНрд░рдо тАУ рдХрд╛рд╡реЗрд░реА рдирджреА (рдХрд░реНрдирд╛рдЯрдХ)
- рдЪреБрд▓рд┐рдпрд╛ тАУ рдЪрдВрдмрд▓ рдирджреА (рд░рд╛рдЬрд╕реНрдерд╛рди)
- рдзреБрдЖрдБрдзрд╛рд░, рдХрдкрд┐рд▓рдзрд╛рд░рд╛ тАУ рдирд░реНрдорджрд╛ рдирджреА (рдордзреНрдп рдкреНрд░рджреЗрд╢)
- рд╣реБрдВрдбрд░реВ тАУ рд╕реБрд╡рд░реНрдгрд░реЗрдЦрд╛ рдирджреА (рдЭрд╛рд░рдЦрдВрдб)
- рджреВрдзрд╕рд╛рдЧрд░ тАУ рдорд╛рдВрдбрд╡реА рдирджреА (рдЧреЛрд╡рд╛)
тнРя╕П
Why Important?
рдЬрд▓рдкреНрд░рдкрд╛рдд рди рдХреЗрд╡рд▓ рдкреНрд░рд╛рдХреГрддрд┐рдХ рд╕реМрдВрджрд░реНрдп рдХреЗ рдкреНрд░рддреАрдХ рд╣реИрдВ, рдмрд▓реНрдХрд┐ рдЬрд▓рд╡рд┐рджреНрдпреБрдд рдФрд░ рдкрд░реНрдпрдЯрди рдХрд╛ рд╕реНрд░реЛрдд рднреА рд╣реИрдВред
5я╕ПтГг рднрд╛рд░рдд рдХреЗ рдкрд░рдорд╛рдгреБ рдКрд░реНрдЬрд╛ рд╕рдВрдпрдВрддреНрд░ (Nuclear Power Plants) тШвя╕П
- тЪЩя╕П рддрд╛рд░рд╛рдкреБрд░ рдкрд░рдорд╛рдгреБ рдКрд░реНрдЬрд╛ рдХреЗрдВрджреНрд░ (Tarapur Atomic Power Station) тАУ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░; рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрд░рдорд╛рдгреБ рд╕рдВрдпрдВрддреНрд░ред
- тЪЩя╕П рдорджреНрд░рд╛рд╕ рдкрд░рдорд╛рдгреБ рдКрд░реНрдЬрд╛ рдХреЗрдВрджреНрд░ (Madras Atomic Power Station) тАУ рдХрд▓рдкрдХреНрдХрдо, рддрдорд┐рд▓рдирд╛рдбреБ; рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕реНрд╡рджреЗрд╢реА рд╕рдВрдпрдВрддреНрд░ред
рдЕрдиреНрдп рдкреНрд░рдореБрдЦ рд╕рдВрдпрдВрддреНрд░:
| рд░рд╛рдЬреНрдп | рд╕рдВрдпрдВрддреНрд░ рдХрд╛ рдирд╛рдо |
|--------|----------------|
| рд░рд╛рдЬрд╕реНрдерд╛рди | рд░рд╛рд╡рддрднрд╛рдЯрд╛ |
| рдЙрддреНрддрд░ рдкреНрд░рджреЗрд╢ | рдирд░реМрд░рд╛ |
| рдЧреБрдЬрд░рд╛рдд | рдХрд╛рдХрд░рд╛рдкрд╛рд░ |
| рдХрд░реНрдирд╛рдЯрдХ | рдХреИрдЧрд╛ |
| рддрдорд┐рд▓рдирд╛рдбреБ | рдХреБрдбрдирдХреБрд▓рдо |
тнРя╕П
Why Important?
рдкрд░рдорд╛рдгреБ рдКрд░реНрдЬрд╛ рд╕рдВрдпрдВрддреНрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреА рдКрд░реНрдЬрд╛ рд╕реБрд░рдХреНрд╖рд╛ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдЖрддреНрдордирд┐рд░реНрднрд░рддрд╛ рдХреЗ рдкреНрд░рддреАрдХ рд╣реИрдВред
ЁЯПБ рдирд┐рд╖реНрдХрд░реНрд╖ (Conclusion)
рднрд╛рд░рдд рдХреЗ рдмрд╛рдБрдз рдФрд░ рдЬрд▓рдкреНрд░рдкрд╛рдд рдХреЗрд╡рд▓ рдЗрдВрдЬреАрдирд┐рдпрд░рд┐рдВрдЧ рдпрд╛ рдкреНрд░рд╛рдХреГрддрд┐рдХ рд╕рдВрд░рдЪрдирд╛рдПрдБ рдирд╣реАрдВ тАФ
рд╡реЗ рднрд╛рд░рдд рдХреА
рдКрд░реНрдЬрд╛,
рдХреГрд╖рд┐, рдФрд░
рдкрд░реНрдпрд╛рд╡рд░рдгреАрдп рд╕рдВрддреБрд▓рди рдХреА рдзрдбрд╝рдХрди рд╣реИрдВред
Evolution Line тЖТ
рдкреНрд░рд╛рдХреГрддрд┐рдХ рдирджрд┐рдпреЛрдВ рд╕реЗ рдмрд╛рдБрдзреЛрдВ рдХреА рд╢рдХреНрддрд┐ тЮбя╕П рдЬрд▓ рд╕реЗ рдКрд░реНрдЬрд╛ тЮбя╕П рдКрд░реНрдЬрд╛ рд╕реЗ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ тЮбя╕П рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рд╕реЗ рдЖрдзреБрдирд┐рдХ рднрд╛рд░рддред тЪбЁЯЗоЁЯЗ│
ЁЯОе Related YouTube Video