Ancient History > 7. महाजनपद (Mahajanpadas)

7. महाजनपद

Summary: ✨ महाजनपद (Mahajanpadas) – प्राचीन भारत के 16 राज्य 🏺🗺️ 👉 प्राचीन भारत में राजनीतिक और सामाजिक व्यवस्था का पहला बड़ा संगठित रूप था महाजनपद, जहाँ कुछ राज्यों में राजा का शासन था और कुछ में...

Key Highlights

Key Terms:
1️⃣ Origin / Background2️⃣ Political Scenario3️⃣ Society & Lifestyle

✨ महाजनपद (Mahajanpadas) – प्राचीन भारत के 16 राज्य 🏺🗺️

👉 प्राचीन भारत में राजनीतिक और सामाजिक व्यवस्था का पहला बड़ा संगठित रूप था महाजनपद, जहाँ कुछ राज्यों में राजा का शासन था और कुछ में गणराज्य प्रणाली। चलिए जानते हैं 16 महाजनपदों की कहानी 📜🕉️।

1️⃣ उत्पत्ति / पृष्ठभूमि (Origin / Background)


2️⃣ राजनीतिक स्थिति (Political Scenario)


3️⃣ सामाजिक जीवन (Society & Lifestyle)


4️⃣ आर्थिक व्यवस्था (Economy)


5️⃣ संस्कृति और धर्म (Culture & Religion)


6️⃣ वैज्ञानिक और तकनीकी योगदान (Science & Technology)


7️⃣ प्रमुख स्थल / प्रमाण (Important Sites / Evidence)

| महाजनपद (Mahajanpada) | राजधानी (Capital) | स्थान (Location) | |------------------------|-----------------|----------------| | अंग (Anga) | चम्पा (Champa) | मुंगेर & भागलपुर | | मगध (Magadha) | राजगीर/पाटलिपुत्र | गया & पटना | | काशी (Kasi) | वाराणसी (Varanasi)| बनारस | | वत्स (Vatsa) | कौशांबी (Kausambi)| इलाहाबाद | | कोसल (Kosala) | श्रावस्ती/अयोध्या | पूर्वी उत्तर प्रदेश | | सुरसेना (Surasena) | मथुरा (Mathura) | मथुरा | | पंचाल (Panchala) | अहिच्छत्रा & काम्पिल्य | पश्चिमी उत्तर प्रदेश | | कौरु (Kuru) | इन्द्रप्रस्थ (Indraprastha)| मेरठ & हरियाणा दक्षिण-पूर्व | | मत्स्य (Matsya) | विराटनगर (Viratnagar) | जयपुर | | छेदी / चेटीय (Chedi/Chetiya)| सोथिवति / बांदा | बुंदेलखंड | | अवंती (Avanti) | उज्जैन / महिस्मति | मध्य प्रदेश & मालवा | | गंधार (Gandhar) | Taxila | रावलपिंडी | | कंबोज (Kamboj) | पूंचा (Pooncha) | राजोरी & कश्मीर | | अस्मक (Asmaka) | प्रतिष्ठा/पैठान | गोदावरी तट | | वज्जि (Vajji) | वैशाली (Vaishali)| वैशाली | | मल्ल (Malla) | कुशीनगर (Kusinara)| देवरिया & उत्तर प्रदेश |

🏁 निष्कर्ष (Conclusion)


🎥 Related YouTube Video